Tây Nguyên được nghe biết là vùng đất tiềm ẩn kho tàng văn hóa phong phú, đa dạng và phong phú và sệt sắc. Trong kho tàng văn hóa ấy, kiến trúc nhà lâu năm của người Ê Đê nổi lên như 1 công trình sáng chế vô cùng đặc biệt. Nó không chỉ là nơi sinh hoạt chung của đại gia đình, bên cạnh đó thể hiện nay nét đặc trưng trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng và truyền thống của fan Ê Đê, tạo cho những nét văn hóa độc đáo và khác biệt của họ địa điểm xứ sở đại ngàn.

Bạn đang xem: Mô hình nhà ở của người ê đê


Nhà sàn nhiều năm – dự án công trình kiến trúc rất dị

Nhà dài hay còn gọi là nhà sàn lâu năm của bạn Ê Đê là một phần không thể thiếu thốn trong văn hóa truyền thống Tây Nguyên. Nó không chỉ là hình tượng về con kiến trúc rất dị mà còn là một trong những phần quan trọng trong cuộc sống đời thường và bốn tưởng của cùng đồng.

Những căn nhà dài không những là chỗ sinh hoạt hàng ngày mà còn là một trung trọng điểm của các hoạt động văn hóa, tôn giáo, lễ hội. Đó là vị trí những mẩu truyện dân gian được kể lại, cùng các bữa tiệc văn hóa dân gian được diễn ra.

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa Tây Nguyên, nhà lâu năm của fan Ê Đê là một phức hợp không gian kiến trúc độc đáo, biểu đạt nét đặc thù trong cuộc sống hằng ngày, tín ngưỡng và trọng điểm linh, là một công trình trí tuệ sáng tạo văn hóa vật chất đầy ấn tượng.

Trong thôn hội truyền thống của người Ê Đê, nhà nhiều năm là nơi tầm thường sống của đại mái ấm gia đình theo chế độ mẫu hệ. Ngôi nhà tiếp tục được nối dài mỗi một khi một thành viên chị em trong đại mái ấm gia đình xây dựng gia thất. Người nam nhi lấy vợ sẽ đến ở trong nhà vợ và không tồn tại quyền hành gì. Thường thì ngôi nhà dài của đồng bào dân tộc bản địa Ê Đê bao gồm từ 7 - 9 cặp vợ ck chung sống.

Cần tăng mạnh việc cải tiến và phát triển du lịch xã hội kết phù hợp với phục dựng bảo tồn kiến trúc giá trị văn hóa nhà dài Ê đê

Già xóm Ama Jeny, buôn Akô Dhông (P. Tân Lợi, TP. Buôn Ma Thuột) cho biết, đơn vị sàn lâu năm của tín đồ Ê Đê thường làm bằng tre nứa và bằng gỗ, phương diện sàn cùng vách tường phủ quanh nhà làm bằng thân cây bương hay thân tre già đập dập, mái lợp cỏ tranh. Nhà nhiều năm thường được lợp bằng cỏ tranh. Tranh lợp từng cụm, ngọn thả xuôi mái, nơi bắt đầu bẻ gập xuống vào bên trong.

Người Ê Đê thường làm nhà theo phía Bắc - Nam. Quan sát từ xa ngôi nhà có hình dáng một loại thuyền. Khi kể tới chiều nhiều năm thì nói tới số lượng dầm ngang (đê) tương xứng với một đôi cột. Nhà bao gồm bao nhiêu đê là bao gồm bấy nhiêu gian.

Không gian nhà nhiều năm Ê Đê theo hướng dọc gồm hai phần rõ rệt. Từ cửa ngõ chính lấn sân vào là một trong những phần rộng, chiếm phần 1/3 call là Gah, phần sót lại gọi là Ôk. Gah là địa điểm tiếp khách, có bếp cho khách cùng là nơi sinh hoạt thông thường của gia đình, là địa điểm cúng thần, là chỗ ngủ của nam nhi chưa vợ, là vị trí đặt nhiều dụng cụ quý. Gah cùng Ôk được ngăn vì vi cột Kmeh Kpăng bao gồm khắc hình, trong những số ấy cột phía đông là cột chủ, cạnh bên kê một bộ phản để bạn đứng đầu gia đình ngồi khi hội họp, trong những lúc đó cột phía Tây là cột trống nơi có đặt mẫu trống loại trên ghế Kpan cao 0,50m, nhiều năm từ 10 - 20m nhằm nhạc công ngồi đánh chiêng, trống, cồng. Gầm ghế hay là khu vực để cồng chiêng. Gần kề vách phía sau mặt hàng cột phía đông là chỗ để sản phẩm ché. Bên cạnh bếp khách còn có bếp nấu ăn uống khi có lễ nghi.

Phía trước cửa nhà của người Ê Đê gồm hai ước thang, một dành riêng cho khách cùng một dành cho người nhà lúc lên xuống, mỗi cầu thang có tầm khoảng 5-7 bậc, làm bằng gỗ quý, được đẽo thủ công bằng tay và phía đầu trên cầu thang khu vực tiếp ngay cạnh hiên bên được tạc hình mặt trăng lưỡi liềm, dưới hình lưỡi liềm được tạc hai bầu vú căng tròn, tượng trưng đến uy quyền của người thiếu phụ trong gia đình. Dưới căn nhà dài là không gian diễn xướng cồng chiêng, không gian lễ hội, hát nói sử thi, dệt thổ cẩm, sinh hoạt cộng đồng...

Trong nơi ở dài truyền thống, các nét điêu khắc, trang trí, sản xuất hình đều rộp theo tế bào típ chính sách mẫu hệ, tín ngưỡng phồn thực. Không gian nhà dài bố trí ghế Kpan ngồi tiến công chiêng, phòng bếp lửa sinh hoạt, các sản vật biểu lộ sự giàu có của gia nhà như: chiêng, ché, sừng trâu, trống, rượu cần,…

“Trong mỗi căn nhà dài, tín đồ Ê Đê chạm khắc không ít hình loài vật như voi, cua, cá... Sự giàu có của gia chủ được diễn đạt trên những hoa văn đó. Ví dụ như kiểu thiết kế hình nhỏ voi thì cần những gia đình nào tải những nhỏ voi thật thì mới có thể có quyền chạm khắc hoa văn hình bé voi sống trên đấy”, già Ama Jeny nói.

Bảo tồn cùng phát huy giá chỉ trị ở trong nhà dài Ê Đê

Nhà dài là nét xin xắn văn hóa rất tiêu biểu của dân tộc Ê Đê. Nơi ở mang đầy đủ giá trị, dung nhan thái, đậm ý nghĩa sâu sắc nhân văn của văn hóa truyền thống cuội nguồn từ ngày xưa cho tới bây giờ, góp phần đặc trưng làm nhiều chủng loại hơn mang đến truyền thống, tạo nên phiên bản sắc văn hóa người Việt Nam.

Mang trong mình ý nghĩa và tầm quan trọng nhất định trong phiên bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Ê Đê là thế, nhưng lại trước hồ hết tác động khỏe khoắn của quá trình đô thị hóa, hình hình ảnh những khu nhà ở dài đang dần thay đổi, không hề giữ được nét truyền thống lịch sử như xưa, thậm chí có nguy cơ tiềm ẩn bị mất dần.

Xem thêm: Tiêu Chuẩn Đắp Đất Nền Đường, Tiêu Chuẩn Đất Đắp Nền Đường K95

Nhà sàn dài của người Ê đê là một trong công trình phong cách xây dựng độc đáo

Việc biến đổi hình hình ảnh ngôi nhà dài của fan Ê Đê hoàn toàn có thể đe dọa sự tồn tại và tính bền bỉ của văn hóa dân tộc. Ngày nay, tại các buôn làng, những căn nhà dài truyền thống đang dần bị sửa chữa thay thế bằng hầu như ngôi bên xây, chỉ còn lại một số ít buôn xã còn giữ lại lại một số trong những ngôi nhà dài.

Tuy vậy, hình dáng ngôi nhà lâu năm cũng đổi khác khá nhiều, cả chiều rộng, chiều dài, cầu thang và cách tô điểm trong nhà cũng không hề giữ được nét truyền thống cuội nguồn như xưa nữa, một số ít căn nhà dài cũ với kiến trúc truyền thống lịch sử thì đang ngày 1 xuống cấp.

Theo review của già xóm Ama Jeny, phần đông ngôi nhà dài truyền thống lâu đời của bạn Ê Đê dần dần bị mai một thì việc giữ gìn mọi giá trị văn hóa truyền thống của các buôn làng vẫn bị tác động theo. Các thế hệ mai sau sẽ không còn thể tưởng tượng ra được ông bà mình từ lâu sống, sinh hoạt như thế nào.

Để phần nhiều giá trị về văn hóa truyền thống nhà sàn dài truyền thống lịch sử của đồng bào dân tộc Ê Đê được lưu giữ trong sự phát triển của làng mạc hội hiện tại đại, thiết nghĩ, những cơ quan chức năng cần đề ra những chiến thuật đồng bộ thiết thực với khả thi. Trong đó, buộc phải chú trọng đến việc xây dựng các việc có tác dụng ngắn, lâu năm về công tác làm việc bảo tồn, phân phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc bản địa Ê đê thích hợp và các dân tộc làm việc Tây Nguyên nói chung.

Cần tăng nhanh việc cải cách và phát triển du lịch xã hội kết phù hợp với việc phục dựng bảo tồn kiến trúc giá trị văn hóa truyền thống nhà nhiều năm Ê Đê, đưa văn hóa truyền thống dân tộc Ê Đê trở lại phục vụ xã hội để cải thiện ý thức từ giác của đồng bào trong bài toán bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa bản địa

Đồng thời, tăng cường việc đào tạo, tu dưỡng cán cỗ chuyên trách và nâng cấp chính sách đãi ngộ so với những bạn quản lý, khai quật di sản, cũng tương tự đối với các nghệ nhân là 1 phần quan trọng trong quy trình bảo tồn và phát huy giá chỉ trị văn hóa truyền thống của dân tộc Ê Đê và những dân tộc bạn dạng địa khác.

Thực tế, bảo đảm và vạc huy giá bán trị của nhà sàn lâu năm Ê Đê là cách đảm bảo an toàn di sản văn hóa, đảm bảo an toàn sự bền vững của xã hội Ê Đê, góp phần vào bài toán bảo tồn văn hóa, truyền thống cuội nguồn và bạn dạng sắc của dân này.

Bảo tồn cùng phát huy giá trị ở trong phòng dài Ê Đê là 1 nhiệm vụ quan trọng đặc biệt để bảo đảm rằng di sản văn hóa của bọn họ được truyền cho cố gắng hệ sau một giải pháp bền vững.

TMO - Là một trong những kiến trúc rất dị của đồng bào dân tộc bản địa thiểu số ngơi nghỉ Tây Nguyên, công ty sàn dài truyền thống của bạn Ê Đê tại tỉnh Đắk Lắk là 1 trong công trình văn hóa truyền thống độc đáo, nối sát với đời sống sinh hoạt, tín ngưỡng của các thế hệ tín đồ Ê Đê chỗ xứ sở đại ngàn.

Nét đẹp ở trong nhà dài Ê Đê, không những ở lối con kiến trúc lạ mắt mà ý nghĩa của rất nhiều ngôi công ty này mang dấu tích đặc trưng của cơ chế mẫu hệ, vì người phụ nữ làm chủ. Tập tục của fan Ê Đê là con trai lấy bà xã phải về nhà bà xã ở, đàn bà cưới chồng căn đơn vị được nối dài để gia công nơi ở mang đến đôi vợ ck mới.Thông thường, khu nhà ở dài của đồng bào dân tộc Ê Đê bao gồm từ bảy cho chín cặp vợ ck chung sống.

*

Nhà nhiều năm là giữa những kiến trúc lạ mắt của đồng bào dân tộc bản địa thiểu số ở Tây Nguyên

Nhà dài của người Ê Đê là bên sàn, làm bằng tre nứa và bằng gỗ, phương diện sàn cùng vách tường bao bọc nhà làm bởi thân cây bương tốt thân tre già đập dập, mái lợp cỏ tranh. Nhà dài thường được lợp bằng cỏ tranh. Tranh lợp từng cụm, ngọn thả xuôi mái, gốc bẻ gập xuống vào bên trong. Tín đồ Ê Đê thường làm nhà theo phía Bắc- Nam.Khi nói đến chiều dài thì nói tới số lượng dầm ngang (đê) tương ứng với một song cột. Nhà tất cả bao nhiêu đê là bao gồm bấy nhiêu gian.

*

Không gian Gah trong các nhà lâu năm củangười Ê Đê

Không gian nhà lâu năm Ê Đê theo hướng dọc bao gồm hai phần rõ rệt: Từ cửa chính bước vào là 1 phần rộng, chiếm 1/3 tốt 2/3 gọi là Gah, phần còn sót lại gọi là Ôk. Gah là địa điểm tiếp khách, có nhà bếp cho khách và là vị trí sinh hoạt chung của gia đình, là nơi cúng thần, là nơi ngủ của con trai chưa vợ, là vị trí đặt nhiều đồ vật quý.Nửa vùng phía đằng sau Ôk là chỗ ở của những đôi bà xã chồng, đặt hướng bếp nấu ăn chung. Trong căn nhà dài truyền thống, các nét điêu khắc, trang trí, tạo ra hình đều rộp theo tế bào típ chế độ mẫu hệ, tín ngưỡng phồn thực.

*

Cầu thang là 1 trong điểm nhấn của phòng dài bạn Ê Đê.

Cầu thang là một trong những điểm nhấn ở trong phòng dài tín đồ Ê Đê thêm với hai cửa ở trong phòng dài, cửa ngõ phía trước dành riêng cho khách với nam giới, cửa phía sau giành riêng cho phụ nữ. Hay nhà fan Ê Đê gồm 2 cầu thang, cầu thang phía trước và lan can phía sau. Cầu thang phía trước thường hướng về phía Bắc với được gọi là bậc thang chính. Đối cùng với những mái ấm gia đình giàu có ngày xưa, cầu thang chính lúc nào cũng có 2 mong thang bỏ lên xuống, cầu thang đực và bậc thang cái. Mong thang mẫu (phải) hay được trang trí bằng hình trăng khuyết cùng hình hai bầu ngực, diễn đạt tín ngưỡng phồn thực và cơ chế mẫu hệ. Đây là lan can dành cho đàn bà và khách. Cầu thang còn lại thô mộc, nhỏ hơn, dành riêng cho lũ ông.

Nhà lâu năm là nét đẹp văn hóa rất vượt trội của dân tộc bản địa Ê Đê. Ngôi nhà mang mọi giá trị, sắc thái sở hữu đậm ý nghĩa sâu sắc nhân văn của văn hóa truyền thống cuội nguồn từ ngày xưa cho đến bây giờ. Nhà dài Ê Đê đang góp phần đặc trưng làm đa dạng mẫu mã hơn đến truyền thống, sinh sản nên bản sắc văn hóa người Việt Nam.